Na mojej działce stoją słupy bez mojej zgody, czy mam prawo do odszkodowania? Wynagrodzenie za służebność, jak dochodzić swoich praw? Przedawnienie wynagrodzenia za służebność. Służebność porady prawne przez tel. 703-603-009
Służebność przesyłu została uregulowana w kodeksie cywilnym (art. 3051 i n.). Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem posiadanych przez siebie urządzeń lub ma prawo wybudować takie urządzenia. W tym celu powinna zostać zawarta umowa o ustanowienie służebności przesyłu między przedsiębiorcą a właścicielem nieruchomości. Nie zawsze jednak da się tak łatwo rozwiązać sprawę – czasem jedna ze stron nie wyraża chęci zawarcia ugody, nie odpowiada na pisma, bądź też stara się narzucić niekorzystne warunki drugiej stronie. Należy też pamiętać o zachowani właściwej procedury m.in zgodnie z ustawą kodeks postępowania cywilnego.
Przedsiębiorca i właściciel nieruchomości powinni zawrzeć umowę o ustanowienie służebności przesyłu. Jeżeli właściciel odmawia zawarcia umowy, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, przedsiębiorca może żądać ustanowienia służebności przesyłu za odpowiednim wynagrodzeniem. Właściciel nieruchomości, w przypadku braku zgody przedsiębiorcy na zawarcie umowy, może żądać wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.
Wysokość wynagrodzenia nie jest z góry ustalona, a w przepisach możemy się spotkać jedynie z wyrażeniem, że wynagrodzenie ma być „odpowiednie”. W orzecznictwie podnosi się, że wynagrodzenie powinno być proporcjonalne do stopnia ingerencji w treść prawa własności oraz uwzględniać wartość nieruchomości.
W pierwszej kolejności należy zwrócić się do przedsiębiorcy, który jest właścicielem urządzeń przesyłowych w celu zawarcia ugody. Jeśli przedsiębiorca odrzuci propozycję, to można skierować wniosek do sądu o ustanowienie służebności przesyłu za wynagrodzeniem. Poza tym, za ostatnie 10 lat (bo po takim czasie przedawnia się roszczenie) można ubiegać się o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z części gruntu (odszkodowanie).
Przed wystąpieniem na drogę sądową ważne jest zbadanie, ile czasu minęło od posadowienia infrastruktury przesyłowej (np. słupa energetycznego). Przedsiębiorca może bowiem powołać się na zasiedzenie służebności przesyłu. Służebność może być nabyta przez zasiedzenie tylko w przypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Do służebności stosuje się przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie, wobec czego możliwe jest zasiedzenie w dobrej lub złej wierze.
W pierwszym przypadku, aby mówić o zasiedzeniu musi minąć 20 lat. Z zasiedzeniem w dobrej wierze będziemy mieć do czynienia zdecydowanie rzadziej – można uznać tu np. sytuację, w której przedsiębiorca zawarł umowę, że słup będzie się znajdował na granicy, a znajduje się w całości na działce. Zdecydowanie częstsze będzie zasiedzenie w złej wierze – bez powiadomienia i pisemnej zgody właściciela (samo powiadomienie to za mało). Zasiedzenie w złej wierze następuje po upływie 30 lat.
Orzeczenia dotyczące zasiedzenia służebności przesyłu pozostaje kwestią sporną. Powołując się jednak na orzecznictwo z ostatnich lat, Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 21 maja 2015 roku, sygn. akt IV CSK 468/14 orzekł (w przeciwieństwie do wyroku z dnia 9 grudnia 2009 roku, sygn. akt IV CSK 291/09), że przedsiębiorstwo przesyłowe ma możliwość doliczenia czasu korzystania przed 01.02.1989 r. do okresu zasiedzenia:
„należy uznać, że jeżeli w okresie przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 31 stycznia 1989 roku nowelizującej kodeks cywilny, przedsiębiorstwo państwowe korzystało bez tytułu prawnego z cudzej nieruchomości (niepaństwowej) w zakresie niezbędnym do obsługi i eksploatacji wybudowanych przez to przedsiębiorstwo urządzeń przesyłowych, to było ono posiadaczem służebności gruntowej podobnej do służebności przesyłu w rozumieniu art. 352 § 1 k.c.”
W wyroku z dnia 30 listopada 2016 roku (sygn. akt III CZP 77/16) Sąd Najwyższy orzekł również, że właścicielowi nieruchomości obciążonej wskutek zasiedzenia służebnością przesyłu nie przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z tej nieruchomości za okres poprzedzający zasiedzenie.
Odnośnie przerwania biegu terminu przedawnienia, w wyroku z dnia 10 lipca 2013 roku (sygn. akt CSK 320/12) Sąd Najwyższy wskazał, że bieg terminu zasiedzenia przerywa wniosek właściciela nieruchomości na podstawie art. 3052 § 2 k.c. o ustanowienie służebności przesyłu za odpowiednim wynagrodzeniem.
Porady prawne w zakresie prawa służebności tel. 703603009
Potrzebujesz pomocy prawnej? Chcesz zasięgnąć porady prawne przez telefon?
Zadzwoń – Kancelaria Prawna czynna od godz. 7:00 do 21:00 7 dni w tygodniu
tel. 703603009
